Haitiko lurrikara:

Haiti, Karibe itsasoan kokatutako estatua da; uhartearen mendebaldeko herena Hispaniola da. Dominikar Errepublikarekin muga egiten du, Karibe itsasoaren eta Atlantikoaren artean. Uharte nagusiaz gain, beste hainbat uharte txikiagok osatzen dute Haiti: La Gonâve, La Tortue, Les Cayemites, Île à Vache, La Grande Caye eta La Navasse.


2010eko urtarrilaren 12an, Haitin Richter eskalan 7,0 graduko lurrikara egon zen. Lurrikararen epizentroa herrialdeko hiriburua den Puerto Principetik hamabost kilometrora kokatu zen.

Lurrikara sortutako kalteak izugarriak dira; egunero teleberrian hondamendi honi buruzko informazioa ematen dute eta heltzen zaigun informazioa oso txarra da. Hil egin diren pertsonak 50.000 inguru izan daitezkeela uste da eta kaltetuak 3.000.000 pertsona gutxi gora-behera.

Hori dela eta, herrialde asko, Haitiko biztanleei laguntzeko asmoz, Haitira joan dira eta beste askok, diru laguntzen bidez haien ekarpenak bidaltzen ari diete. Hala ere, herrialdea egoera penagarrian gelditu da, etxeak, dendak, zuhaitzak etab. suntsiturik lurrera erori dira. Eta pertsona asko izan dira hondakinen artean harrapatuak gelditu direnak; eskerrak, noizbehinka pertsonaren bat bizirik aurkitzen dutela.
Eusko Jaurlaritzak 200.000 euroko diru-laguntza eman du Haitin izandako kalteak konpontzen laguntzeko. Era berean, Ertzaintzaren 27 espezialista eta Eusko Jaurlaritzaren larrialde teknikari bat bidali dituzte hainbat 4x4 ibilgailurekin Haitira.


Herrialdea lurrikara gertatu baino lehen zeukan itxurara bueltatzeko, denbora, lan eta diru asko behar izango da. Hori jakinda, saia gaitezen guztion artea Haitiko biztanleei laguntzen; edozein laguntza hobe da ezer ez baino. Solidariza gaitezen eta lagundu diezaiegun; gure laguntza ezinbestekoa baita!

Euskal etxeak munduan zehar:

Historian zehar, badira euskaldun askok arrazoi desberdinengatik haien herrialdea utzi egin behar izan dutenak. Horregatik, ez da arraroa munduan zehar euskaldunak aurkitzea Ingalaterran, Txinan, Argentinan, Amerikan, ...

Hala ere, kide ugari hainbat belaunalditatik Euskal Herritik at bizi badira ere, lotura berezia sentitzen dute euskaldunekiko edo Euskal Herriarekiko; hori dela eta, askok bizi diren herriaren eta euskalduntasunaren nortasunak partekatzen dituzte.

Horregatik, Euskal etxeak munduan zehar( 150tik gora) sakabanaturik daude. Baina zer egiten da leku horietan?

Euskal etxeak euskal diasporako euskaldunak biltzeko zentroak dira eta batez ere, kultur helburuak dituzte: hizkuntza eta dantza ikastaroetatik mus txapelketetaraino, besteak beste. Laburpen gisa, euskal kulturaz ikasteko eta goxatzeko tokiak dira. Bertan, haien jatorriarekiko hurbilketa izateko aukera dute.

Euskal etxe gehienak, Argentinan daude. Izan ere, Argentinako biztanleen %10 inguruan euskal jatorrikoa da. Baina nahiz eta Argentina euskal etxe gehien dituen herrialdea izan, adibide moduan, Txinan dagoen euskal etxeari buruz hitz egitea erabaki dut:

Txinako euskal etxea Shangai hirian dago eta 2004. urtean sortu egin zen. Bertan, bai kultura mailan zein sozial eta politika mailan, Shanghaira hurbiltzen diren pertsonen eta instituzioen elkarpuntu bihurtu da; Shanghaiko bizitza soziokulturalean oso paper garrantzitsua du. Ekintza mota desberdinak antolatzen dituzte: mus txapelketak, beste kultur taldeekin harremanak, hizkuntza ikastaroak, dantza tailerra, etab.

Haien web orrian, berri bitxia aurkitu dut: korrikaren 16. edizioa harresi handian egin zuten!

Beraz, Txinako euskal etxea adibide bezala harturik, aniztasuna aberastasuna dela ikus dezakegu; berdin da bizitzen non zauden zure kulturaz eta herrialde horren kulturaz goxatzeko.

Afrika ezagutzen bloga:

" Afrika ezagutzen" bloga, nire ikaskide batek idazten ari den bloga da. Bertan, Afrikako kontinentearekin zerikusia duten zenbait berri aurki ditzakezue.
Nire ustez, bertan agertzen diren berriak oso interesgarriak dira; gainera, berrietan agertzen diren argazkiak egokiak izateaz aparte, oso politak dira. Orokorrean, bloga erakargarri eta txukun dago.

Bestetik, blogean dauden zerbitzuak, hala nola, web interesgarrien zerrenda; bilatzaileak; itzultzaileak; gai horri buruzko bideoen zerrenda etab. oso baliagarria izan daitezkeela deritzot.

Beraz, animatzen zaituztet blog hau bisitaztera eta bertan dauden berri interesgarriak irakurtzera.

Albinoak Afrikan:

Gaur Albinoak Afrikan pairatzen dituzten tratu txarrei buruz hitz egingo dizuet. Askoei gaia ezezaguna egingo zaizue zeren albinoak diren pertsona beltzak ez dira oso ohikoak; behintzat ez zaigu pertsona horriei buruz informaziorik heltzen.

Artikulu honen azpikaldean aurkituko duzuen movie makerra, ikaskide batzuk eta nik klaserako sortu genuen. Bertan, gaia jorratzen dugu eta bereziki, Tanzaniako beltz albino baten istorioa kontatzen dugu: Moszy izeneko gazte baten istorioa.


Duela urte bat Espainiara heldu zen eta "axilo politikoa" eskatu zuen. Bere istorio hunkigarria kontatu zuenean, hasiera batean, ez zioten sinistu; harrigarria zen mutil horrek esaten zuena:

“ Nire herrialdean ez naute onartzen, bizirik sorte txarra ekartzen dudala esaten dute. Hiltzen badidate, sorte ona ekarriko diedala uste dutenez, ez da arraroa ni bezalako pertsonak erailtzea”.

Orain aipatu dizuedana, sarreratxoa da, bideoan aurkituko duzuenaren laburpentxoa. Nire ustez, bideo hau baliagarria da pertsona horiek jasaten dutena ulertzeko. Horregatik animatzen zaituztet hiru minutuko bideo hau ikustera, ez zarete damutuko:

RASTAFARI MUGIMENDUA:

Rastafari mugimendua 1930.urtean Jamaikan sortutako mugimendu erlijiosoa da. Jamaikarren %60 gutxi gora behera, rastafaritzat dute beren burua Gaur egun ordea, imigrazioari esker, munduan zehar zabaldu da.

Baina, nola sortu zen?

Marcus Mosiah Garvey kazetari Jamaikarrak, garai horretan beltzek jasaten zituzten tratu txarren kontra egin zuen. Rastafarien artean pertsona garrantzitsua da zeren bera izan zen Etiopian errege beltz bat ( Haile Selassie, lehenago, "Ras Tafari" printzeaz ezagutua) koroatuko zutela esan zuena. Beraz, profetatzat dute. Koroatze horrek izugarrizko garrantzia izan zuen zeren kontuan hartu behar dugu garai horretan beltz asko esklabuak zirela (europearren kolonizazioak zirela eta); horregatik, gertaera horrek izugarrizkoko garrantzia izan zuen.


Bestetik, rastafariek debekatuta dute alkohola edatea, tabakoa erretzea eta arraina edota haragia –bereziki txerrikia– jatea. Gatza ere debekatuta dute. Gorputzaren eta arimaren garbitasuna adierazteko Itzal hitza erabiltzen dute, naturala, garbia ez den guztiak izpiritua zikintzen duelako eta ezin dute onartu.


Elikadura kontuetan dituzten debekuez gain, rastafariek debekatua dute gorputzean duten ilea moztea. Hori dela eta, ilea oso luzea dute eta beltzen ilea oso kizkurra denez, txurroak sortzen zaizkie. Rastafariek txurroei “dreadlock” deitzen diete.

Haien liburu sakratua Kebra Nagast da eta bertan erlijioaren sorrerari buruz eta horren antzeko pasadizoak agertzen dira. Erlijio honetan sinisten dutenek, antzinako Israeldarren ondorengoak direla uste dute.
Kristo aurreko X. urtean, Menelik I-ak ( Salomon erregea eta Sabako printzesaren semea) Etiopia eratu zuen. Horregatik, rastafariek, Etiopia Zion izenez ezagutzen dute: rasta erlijioaren jarraitzaileen paradisua; hiltzen direnean Zion izeneko lurraldera doazela uste dute.

Rastafarien landare sakratua cannabisa da. Landare hau, jainkoarekin( Jah, Yahveh) komunikazio hobea izateko eta zenbait erritualetan tresna gisa erabilia da. Beraientzat, Marihuana da kristauentzat "ostia sakratua" bezalakoa. Hala ere, esan beharra dago, rastafari guztiek ez dutela cannabisa kontsumitzen jainkoarekiko hurbilketa hori lortzeko.

«Belarra erretzen duzunean zure burua nolakoa den erakusten duzu. Belarrak egiten dituzun gauza txar guztiak erakusten dizkizu. Zure kontzientzia da. Zure buruaren argazki zehatza erakusten dizu. Belarrak pentsatzen jartzen zaitu, meditatzen jartzen zaitu. Agian, pertsona lasaia eta orekatua bazara, posible duzu belarrik gabe meditatzea. Mendira bazoaz, txorien kantuak entzungo dituzu. Baina belarra erretzen baduzu, txorien kantuak ederragoak irudituko zaizkizu eta meditatzen lagunduko dizute. Belarra gauza naturala da, zuhaitzak bezala hazten da. Biblian, liburu santuan, idatzita dago gizakiak behar bezainbeste belar erre behar duela Jainkoarekin komunikatzeko». Bob Marley

Hiztegitxoa:

Hemen uzten dizuet nik egindako taula. Bertan "kaixo" eta "agur" hitzak zenbait hizkuntza desberdinetan aurki ditzakezue.
Hiztegi hau sortu dut zeren klasean blogean taula bat sartzea eskatu zidaten. Gainera, nire gaiarekin lotzeko, herrialde desberdinetan nola agurtzen diren jakitea interesgarria izango litzatekeela pentsatu dut. Beraz, hor daukazue taula:

EUSKARA	Kaixo	Agur
INGELESA	Hello	Goodbye
TXINERA	Ni hao	Gào chí
HINDUERA	Namaste	Namaste
HUNGARIERA	Szervusz	Viszontlátásra
UKRANIERA	Pryvit	Do pobachennia
GREKERA	Yia sou	αντίο!(acdiós)
JAPONIERA	Konnichi wa	Sayonara
ERRUSIERA	Priviet	Do svidániya
SENEGALERA	Salamaleikum	Ba suba ak jam
ERRUMANERA	Buna ziua	La revedere
ITALIERA	Ciao	Arrivederci
ALEMANIERA	Guten Tag	auf Wiedersehen

ZERGATIK MARRAZTEN DUTE HINDUISTEK PUNTU BAT BEKOKIAN?

Antzina, bekokian marrazten duten puntua, gizonek soilik zeramaten eta helburu erlijiosoa zuen: hautsez egindako borobiltxoak, hinduisten zein sektaren barne zeuden erakusteko modua zen. Hindi hizkuntzan borobiltxo horri "tilaka" edo "bindi" esaten zaio.
Kolorea desberdinekoa, segun ze jainkoa goraipatzen zuten:Shiva, Visnú etab. Tenpluko "bramana" fededunen bekokien erdi-erdian tilakak marrazten zituen (jakintasunaren chakra dagoen tokian), babesa lor zezaten


Baina emakumeen kasuan ordea, tilakaren esanahia oso desberdina da; adibide gisa, puntua gorria bada, emakumea ezkonduta dagoela esan nahi du.
Dirudienez, puntu gorriaren jatorria honakoa da: antzina, ezkontzan zehar senarrak bere odolarekin emaztearen bekokian puntu bat marrazten zuen, ezkontzaren kompromiso ikurra bezala.
Gaur egun, odola tinteengatik edota kalkomaniengatik ordezkatu egin da, baina tokiko ohitura mantendu egin da.



Neskatoek eta gazteek tilaka ere marrazten dute, baina beste kolore batzuekin eta apaingarri moduan.

INDIA, TAMIL NADU:

India da, Txinaren ostean, populazio gehien duen munduko
bigarren herrialdea (lehenengoa, herrialde demokratikoen
artean), 1.100 milioi biztanlerekin, (2004ko datuen
arabera). Ehun hizkuntzatik gora hitz egiten dira Indian.

Ikuspegi erlijiosoari dagokionez, honela banatu dezakegu
bertako biztanleria:
hinduak (%81,3), musulmanak (%12), kristauak (%2,3), sikhak (%1,9); bestelako taldeek %2,5 osatzen dute, budistak, jainak eta parsiak barne.

Tamil Nadu (“Tamilen Lurraldea”), Indiaren hego
ekialdean dagoen estatua da. Estatu horri “Madras-en
presidentzia” izena eman zitzaion britainiarrek India
okupatu zuteneko sasoian. Herrialdeak independentzia
lortu ostean, ordea, “Madraseko estatu” bilakatu zen.
Herrialde horretako beste toki batzuetan gertatu ez bezala, Tamil Nadu estatuan izaten dira euriterik eta handienak, ipar ekialdeko monzoiari esker, urritik abendura artean, hain zuzen ere.

Nekazaritzak ezinbestekoak ditu eurite zikliko horiek bizirauteko. Tamil Nadu
izan zen 2004ko abenduan Asiako kostaldeak suntsitu zituen tsunamiaren kalteak jasan
zituen estatuetariko bat. 4.000 lagun baino gehiagok galdu zuten bizia; gainera, estatuko hegoaldeko eremua ia gehiena kaltetuta gelditu zen.



Madras estatua Chennai izenaz ezagutzen da ofizialki, 1996. urteaz geroztik eta, estatuko`hiriburua izateaz gain, Indiako laugarren hiri handiena da. Tamil Nadu oso ezaguna da bere literatura aberatsagatik eta gaur egun oraindik indarrean dauden bere musika eta dantzengatik. Indiako estatu aurrerakoi eta industrializatuenetariko bat da. Tamilera da bertako hizkuntza ofiziala.